ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΧΑΝΙΩΝ

Αναβολή σε Ποινική Δίκη για κώλυμα συνηγόρου υπεράσπισης ΑΠΟΦΑΣΗ 931/2021 ΑΠ : ΑΝΑΙΡΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΛΟΓΩ ΠΑΡΑΝΟΜΗΣ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ ΤΗΣ ΕΦΕΣΗΣ ΩΣ ΑΝΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΗΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΕΞΟΥΣΙΑΣ. Η ΠΡΟΣΒΑΛΛΟΜΕΝΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΕΙΧΕ ΑΠΟΡΡΙΨΕΙ ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΕΠΕΙΔΗ Ο ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΕΙΧΕ ΕΡΘΕΙ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΜΕΝΟ ΚΡΟΥΣΜΑ COVID. Ο ΑΝΑΙΡΕΣΕΙΩΝ ΕΠΙΚΑΛΕΣΤΗΚΕ ΛΟΓΟ ΑΝΩΤΕΡΑΣ ΒΙΑΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΣΥΝΗΓΟΡΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ ΔΙΚΟΥ ΤΟΥ, ΠΟΥ ΤΟΥΤΟ ΘΑ ΑΠΑΙΤΟΥΣΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΕΞ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ. ΔΕΚΤΗ Η ΑΝΑΙΡΕΣΗ.

Αριθμός 931/2021

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Z’ Ποινικό Τμήμα

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Μιλτιάδη Χατζηγεωργίου, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Βασιλική Ηλιοπούλου, Κωνσταντίνα Μαυρικοπούλου – Εισηγήτρια, Μαρία Κουβίδου, Άννα Φωτοπούλου – Ιωάννου, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημα του στις 6 Οκτωβρίου 2021, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Παναγιώτη Αθανασίου, (κωλυομένου του Εισαγγελέως) και της Γραμματέως Ευθυμίας Καλογεροπούλου, για να δικάσει την αίτηση των αναιρεσειουσών – κατηγορουμένων: 1. Β. Φ. του Χ. και 2. Α. Φ. του Χ., κατοίκων …, οι οποίες εκπροσωπήθηκαν από την πληρεξούσια δικηγόρο τους Ειρήνη Τσαγκαράκη, για αναίρεση της υπ’ αριθμ. ΓΤ 1870/2020 αποφάσεως του Γ’ Τριμελούς Εφετείου Πλημμελειοδικείου Αθηνών.
Το Γ’ Τριμελές Εφετείο Πλημμελειοδικείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ’ αυτή, και οι αναιρεσείουσες – κατηγορούμενες, ζητούν την αναίρεση της αποφάσεως αυτής για τους λόγους που αναφέρονται στην από 01 Φεβρουαρίου 2021 κρινόμενη αίτησή τους, η οποία ασκήθηκε με δήλωση που επιδόθηκε στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου στις 01.02.2021 και έλαβε αριθμό πρωτοκόλλου 1027/2021, που καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με αριθμό 121/2021.
Αφού άκουσε
Τον Εισαγγελέα, στον οποίο δόθηκε ο λόγος από τον Πρόεδρο και πρότεινε να απορριφθεί η αίτηση αναίρεσης και να επιβληθούν τα έξοδα στις αναιρεσείουσες και τον πληρεξούσιο δικηγόρο των αναιρεσειουσών – κατηγορουμένων, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η κρινόμενη από 01.02.2021 (αρ. πρωτ.1027/2021) αίτηση των 1) Φ. Α. του Χ. και 2) Φ. Β. του Χ., ασκηθείσα με δήλωσή των που επιδόθηκε στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, για αναίρεση της με αριθμό ΓΤ 1870/2020 απόφασης του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, με την οποία απορρίφθηκε ως ανυποστήρικτη η έφεσή τους κατά της με αριθμό ΘΜ 2847/17.04.2019 καταδικαστικής απόφασης του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα. Επομένως, είναι παραδεκτή και πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω.
Κατά το άρθρο 501 παρ. 1 του νέου Κ.Π.Δ., “Αν κατά τη συζήτηση της υπόθεσης ο εκκαλών δεν εμφανισθεί αυτοπροσώπως ή διά συνηγόρου του, “στην περίπτωση της παρ. 3 του άρθρου 340″, η έφεση απορρίπτεται ως ανυποστήρικτη, εκτός αν έχει προηγηθεί παραίτηση, οπότε κηρύσσεται απαράδεκτη. Διατάσσεται επίσης με την ίδια απόφαση του εφετείου να καταπέσει η εγγύηση η οποία δόθηκε κατά το άρθρο 497. Η απόφαση που απορρίπτει την έφεση μπορεί να προσβληθεί μόνο με αναίρεση. Η διάταξη του άρθρου 349 για αναβολή της συζήτησης εφαρμόζεται και υπέρ του εκκαλούντος. Εφαρμόζονται επίσης ανάλογα οι διατάξεις των άρθρων 341 και 435”. Εξάλλου, κατά τις διατάξεις του άρθρου 349 παρ. 1, 2 ΚΠοινΔ, όπως ισχύει “1. Το δικαστήριο μπορεί, μετά από πρόταση του εισαγγελέα ή και αυτεπαγγέλτως, να διατάξει την αναβολή της δίκης για λόγους ανώτερης βίας, με αίτημα δε κάποιου από τους διαδίκους, για σοβαρούς λόγους υγείας ή λόγους ανώτερης βίας. 2. Η αναβολή που χορηγείται με αίτημα διαδίκου, για λόγο που αφορά αυτόν ή το συνήγορό του, δεν μπορεί να υπερβεί τους τρεις μήνες και διατάσσεται μόνο για σοβαρούς λόγους υγείας, οι οποίοι αποδεικνύονται με έγγραφο νοσηλευτικού ιδρύματος, ή λόγους ανώτερης βίας. Το σημαντικό αίτιο μπορεί να προβληθεί από οποιονδήποτε ακόμη και όταν αφορά το πρόσωπο του διορισμένου κατ’ άρθρο 340 παρ.2 πληρεξουσίου δικηγόρου. Ο σοβαρός λόγος υγείας αποδεικνύεται με ιατρική πιστοποίηση. 2. Η απόφαση που δέχεται τους λόγους αναβολής πρέπει να έχει ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η οποία πρέπει να αναφέρει ότι ο λόγος της αναβολής δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με διακοπή της δίκης”. Ως ανώτερη βία νοείται κάθε απρόβλεπτο και εξαιρετικό γεγονός, είτε αντικειμενικό είτε σχετικό με το πρόσωπο του δικαιούχου, το οποίο στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν μπορεί να αποτραπεί με μέτρα εξαιρετικής επιμέλειας και σύνεσης, ενώ ως ανυπέρβλητο κώλυμα θεωρείται εκείνο, το οποίο οπωσδήποτε δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του διαδίκου και το οποίο δεν μπόρεσε να υπερνικηθεί από αυτόν με κανένα τρόπο. Περαιτέρω, η επιβαλλόμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ’ ΚΠοινΔ λόγο αναίρεσης, απαιτείται όχι μόνο για την απόφαση περί της ενοχής, δηλαδή την καταδικαστική ή απαλλακτική για την κατηγορία απόφαση του δικαστηρίου, αλλά για όλες τις αποφάσεις, ανεξάρτητα αν αυτές είναι οριστικές ή παρεμπίπτουσες ή αν η έκδοσή τους αφήνεται στη διακριτική, ελεύθερη ή ανέλεγκτη κρίση του δικαστή που τις εξέδωσε. Έτσι, η παρεμπίπτουσα απόφαση, που απορρίπτει την αίτηση του κατηγορουμένου για αναβολή της δίκης, προκειμένου να εμφανιστεί στο δικαστήριο (άρθρο 349 ΚΠοινΔ), παρά το ότι η παραδοχή ή απόρριψη τέτοιου αιτήματος έχει αφεθεί στην ανέλεγκτη κρίση του δικαστηρίου, πρέπει να είναι ιδιαίτερα αιτιολογημένη, δηλαδή να αναφέρει στο αιτιολογικό της τα αποδεικτικά μέσα που εκτιμήθηκαν, τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν και τις σκέψεις, με βάση τις οποίες το δικαστήριο κατέληξε στην απορριπτική της αίτησης αυτής κρίση του, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι το αίτημα αυτό υποβλήθηκε κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, αλλιώς το δικαστήριο δεν έχει υποχρέωση να απαντήσει και μάλιστα με ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία σε αόριστο αίτημα (Α.Π. 1728/2019, Α.Π. 383/2019). Η μετά την αναιτιολόγητη απόρριψη αιτήματος αναβολής, απόρριψη της έφεσης του εκκαλούντος-κατηγορουμένου, ως ανυποστήρικτης, ιδρύει τον εκ του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ. Θ’ του Κ.Π.Δ. λόγο αναίρεσης, με τη μορφή της αρνητικής υπέρβασης εξουσίας ή της απόλυτης ακυρότητας της διαδικασίας (άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α’ του Κ.Π.Δ.) λόγω παραβίασης του δικαιώματος του κατηγορουμένου σε δίκαιη δίκη, το οποίο ρυθμίζεται από το άρθρο 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α., αν το υποβληθέν και απορριφθέν αναιτιολογήτως αίτημα αναβολής της δίκης αφορά την εμφάνιση του συνηγόρου της επιλογής του (Α.Π. 1737/2019, Α.Π. 1399/2016). Επιπροσθέτως, με την παράνομη απόρριψη έφεσης ως ανυποστήρικτης ιδρύεται και ο αυτοτελώς προβλεπόμενος (μετά το ν. 4620/2019) αναιρετικός λόγος του άρθρου 510 παρ.1 στοιχ. Η’ ΚΠΔ. Συνίσταται δε η κατά τις άνω διατάξεις ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της παρεμπίπτουσας αυτής απόφασης στην αναφορά των πραγματικών περιστατικών, τα οποία αποδείχθηκαν κατά τη διαδικασία στο ακροατήριο, των αποδείξεων που τα θεμελιώνουν, καθώς και των συλλογισμών με τους οποίους το δικαστήριο κατέληξε στην απορριπτική του αιτήματος κρίση του (Ολ.ΑΠ 7/2005, ΑΠ 1120/2020, ΑΠ. 902/2019).
Στην προκείμενη περίπτωση, από την παραδεκτή, για τις ανάγκες του αναιρετικού ελέγχου, επισκόπηση των εγγράφων της δικογραφίας, προκύπτει ότι οι αναιρεσείουσες-κατηγορούμενες πρωτοδίκως, με την ΘΜ 2847/2019 απόφαση του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, είχαν κηρυχθεί ένοχες για την πράξη της υφαρπαγής ψευδούς βεβαίωσης για την οποία καταδικάστηκαν σε ποινή φυλάκισης οκτώ μηνών, η κάθε μια, ανασταλείσα επί τριετία. Κατά της απόφασης αυτής άσκησαν την από 30.04.2019 έφεση (αριθμ. εκθ. 5024/2019), η εκδίκαση της οποίας, προσδιορίστηκε κατόπιν δύο (2) αναβολών στη δικάσιμο της 08.12.2020 του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, το οποίο εξέδωσε την προσβαλλόμενη με την κρινόμενη αίτηση αναίρεσης απόφαση. Στην εν λόγω δικάσιμο, όταν εκφωνήθηκαν τα ονόματα των εκκαλουσών- κατηγορουμένων, από το σχετικό έκθεμα, οι τελευταίες δεν εμφανίστηκαν αυτοπροσώπως, ούτε εκπροσωπήθηκαν από πληρεξούσιο δικηγόρο, αλλά εμφανίστηκε στο Δικαστήριο, ως άγγελος, ο δικηγόρος Αθηνών Κ.-Κ. Δ., ο οποίος ζήτησε για λογαριασμό των εκκαλουσών την αναβολή της συζήτησης της υπόθεσης, επειδή, από λόγους ανώτερης βίας, ο δικηγόρος τους Αθανάσιος Μπακλατζής του Αλεξάνδρου, αδυνατούσε να παραστεί κατά την ημέρα εκείνη στο Δικαστήριο και να τις εκπροσωπήσει, διότι είχε υποχρεωτικώς τεθεί σε απομόνωση (“καραντίνα”) σύμφωνα με τις οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), καθώς στην εταιρεία LIDL στην οποία εργάζεται ως νομικός σύμβουλος ήλθε εν αγνοία του σε επαφή με δύο συναδέλφους του που διαγνώστηκαν θετικοί στον κορονοϊό. Προσκόμισε δε αντίγραφο του email το οποίο αναγνώσθηκε από την Πρόεδρο του Δικαστηρίου στο ακροατήριο, χωρίς αντίρρηση από οποιονδήποτε. Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, όπως προκύπτει από την παρεμπίπτουσα απόφασή του, η οποία προηγήθηκε της προσβαλλόμενης και θεωρείται ότι συμπροσβάλλεται με την τελευταία (άρθρο 504 παρ. 4 του ΚΠοινΔ), απέρριψε το αίτημα για αναβολή της δίκης (και ακολούθως την έφεση ως ανυποστήρικτη), με την ακόλουθη, όσον αφορά την παρεμπίπτουσα απόφαση, κατά πιστή μεταφορά, αιτιολογία: “Στην προκειμένη περίπτωση, ο εμφανισθείς στο ακροατήριο για λογαριασμό του συνηγόρου υπεράσπισης των κατηγορουμένων ανέφερε ότι ο τελευταίος βρίσκεται σε καραντίνα, λόγω ύποπτου κρούσματος covid 19. Πλην, όμως, ενόψει του ότι ο εν λόγω ισχυρισμός δεν πιστοποιείται από ιατρικό έγγραφο, δεν προέκυψε ότι συντρέχει εν προκειμένω σοβαρός λόγος υγείας στο πρόσωπο του συνηγόρου υπερασπίσεως των κατηγορουμένων, που να δικαιολογεί την αναβολή της δίκης, σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις του άρθρου 349 ΚΠΔ. Πρέπει, επομένως, το σχετικό αίτημα αναβολής να απορριφθεί ως αβάσιμο και ακολούθως να διαταχθεί η πρόοδος της δίκης”. Η αιτιολογία, όμως, αυτή δεν είναι η ειδική και εμπεριστατωμένη, που επιβάλλεται από τις παραπάνω διατάξεις του Συντάγματος και του Κ.Π.Δ., αφού: α) δεν μνημονεύονται σε αυτή τα αποδεικτικά μέσα που έλαβε υπόψη και αξιολόγησε το Δικαστήριο για να καταλήξει στη σχετική απορριπτική κρίση του, ούτε αναφέρονται τα πραγματικά περιστατικά και στοιχεία, που προέκυψαν από την ακροαματική διαδικασία και διαμόρφωσαν την κρίση του Δικαστηρίου, ότι δεν συντρέχουν λόγοι ανώτερης βίας για αναβολή της δίκης, αλλά ούτε και οι συλλογισμοί με τους οποίους κατέληξε στην κρίση του αυτή, β) η θεμελίωση του κατ’ ουσία αβασίμου του προβληθέντος αιτήματος με την αναφορά ότι, ενόψει του ότι ο εν λόγω ισχυρισμός δεν πιστοποιείται από ιατρικό έγγραφο, δεν προέκυψε ότι συντρέχει εν προκειμένω σοβαρός λόγος υγείας στο πρόσωπο του συνηγόρου υπερασπίσεως των κατηγορουμένων-αναιρεσειουσών δεν αιτιολογείται επαρκώς, καθόσον το αίτημα της αναβολής ομιλεί για λόγο ανώτερης βίας στο πρόσωπο του συνηγόρου υπερασπίσεως και όχι για σοβαρό λόγο υγείας αυτού, ώστε να απαιτείται ιατρική πιστοποίηση και γ) δεν αναφέρεται στην προσβαλλομένη απόφαση, ότι ο λόγος της αναβολής δεν μπορούσε να αντιμετωπισθεί με διακοπή της δίκης (άρθρο 349 παρ. 2 του Κ.Π.Δ., Α.Π. 1728/2019).
Ωστόσο, το δικάσαν Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών έσφαλε, απορρίπτοντας την έφεση ως ανυποστήρικτη, ενώ έπρεπε, σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν να κάνει δεκτό το αίτημα αναβολής και να μην την απορρίψει ως ανυποστήρικτη. Παραλείποντας δε να πράξει τούτο, υπέπεσε στην αναιρετική πλημμέλεια της έλλειψης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, παράνομης απόρριψης της εφέσεως ως ανυποστήρικτης και της υπέρβασης εξουσίας. Κατά παραδοχή λοιπόν ως βασίμων, των από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ’, Η’ και Θ’ του ΚΠοινΔ, λόγων αναιρέσεως, με τους οποίους πλήττεται η προσβαλλόμενη απόφαση, πρέπει να αναιρεθεί αυτή και να παραπεμφθεί η υπόθεση, για νέα συζήτηση, στο ίδιο δικαστήριο, που εξέδωσε την αναιρεθείσα απόφαση, συγκροτούμενο, εφόσον είναι δυνατό από άλλους Δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως (άρθρο 519 του ΚΠοινΔ), προκειμένου να προχωρήσει και να αποφανθεί επί της ουσίας του αιτήματος αναβολής.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ’ αριθμ. ΓΤ 1870/2020 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, δικάζοντος ως Εφετείου.
Παραπέμπει την υπόθεση στο ίδιο Δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές, εκτός εκείνων που δίκασαν προηγουμένως.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 20 Οκτωβρίου 2021.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, στις 8 Νοεμβρίου 2021.

Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ

Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ