1.Χαρακτηρισμός Ναρκωτικών Ουσιών

Προϋπόθεση για τον χαρακτηρισμό μιας ουσίας ως ναρκωτικό είναι η ένταξη της στο άρθρο 1 του Ν. 3459/2006 (ΚΝΝ).

Είναι δυνατή τυχόν προσθήκη, αφαίρεση ή μεταφορά ουσιών και επομένως μία ΚΥΑ

που προσθέτει ή αφαιρεί μία ουσία υπόκειται στον κανόνα του άρθρου 2 παρ.1 Π Κ

και η εφαρμογή της ελέγχεται υπό το πρίσμα του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ. Ε ΚΠΔ.

Η απλή μεταφορά σε άλλο πίνακα της ίδιας διατάξεως είναι αδιάφορη σε σχέση

με τη στοιχειοθέτηση του εγκλήματος της διακίνησης ναρκωτικών ουσιών. 

2.Ελαφρυντική Περίσταση της Ειλικρινούς Μετάνοιας                      

        Κατά το άρθρο 1 παρ. 2 Ν. 4139/2013, οι ουσίες που υπάγονται στα ναρκωτικά περιλαμβάνονται ιδίως στους πίνακες Α, Β, Γ, Δ, οι οποίοι αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 1 του Ν. 3459/2006 (ΚΝΝ), ενώ, δυνάμει της διατάξεως του άρθρου 1 παρ. 4 Ν. 4139/2013, με Κοινή Απόφαση των Υπουργών Υγείας και Δικαιοσύνης είναι δυνατή η προσθήκη ή αφαίρεση ουσιών, καθώς και η μεταφορά τους σε άλλον πίνακα. Είναι προφανές ότι η ένταξη μιας ουσίας στη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 2 ΚΝΝ αποτελεί προϋπόθεση για την εφαρμογή της ποινικής διατάξεως που προβλέπει το έγκλημα της διακίνησης ναρκωτικών (άρθρο 20 Ν. 4139/2013), και επομένως μία ΚΥΑ που προσθέτει ή αφαιρεί μία ουσία υπόκειται στον κανόνα του άρθρου 2 παρ.1 Π Κ και η εφαρμογή της ελέγχεται υπό το πρίσμα του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ. Ε ΚΠΔ. Όμως, η Υπουργική Απόφαση που απλώς μεταφέρει σε άλλο πίνακα της ίδιας διατάξεως μία ήδη ενταγμένη σ’ αυτήν ναρκωτική ουσία, για λόγους επιστημονικής ορθότητας αναφορικά με την ομαδοποίηση των συγγενών ουσιών, είναι αδιάφορη σε σχέση με τη στοιχειοθέτηση του εγκλήματος της διακίνησης ναρκωτικών και δεν μπορεί να τύχει της ίδιας δικονομικής αντιμετώπισης με την ουσιαστική ποινική διάταξη του άρθρου 20 Ν. 4139/2013. Τέτοια ΚΥΑ είναι και η 49690/2017, με την οποία η κάνναβη μεταφέρθηκε από τον πίνακα Α στον πίνακα Β του άρθρου 1 παρ. 2 ΚΝΝ, χωρίς να επηρεάζεται ο χαρακτηρισμός της ως ναρκωτικής ουσίας ή να προσδίδεται μεγαλύτερη επικινδυνότητα σ’ αυτήν. Η ταξινόμηση σε κατηγορίες και η μεταφορά της κάνναβης από τον πίνακα Α στον πίνακα Β δεν σχετίζεται με την κατάφαση της συνδρομής των προϋποθέσεων του άρθρου 20 Ν. 4139/2013, δηλαδή η εφαρμογή της τελευταίας αυτής ουσιαστικής ποινικής διατάξεως δεν εξαρτάται από την επίμαχη Υπουργική Απόφαση, η οποία απλώς μετακίνησε την κάνναβη σε άλλον πίνακα της ίδιας όμως διατάξεως του άρθρου 1 παρ. 2 ΚΝΝ.

Ελαφρυντική Περίσταση της Ειλικρινούς Μετάνοιας

Σύμφωνα με το άρθρο 84 παρ. 2 στοιχ. ε’ ΠΚ για την αναγνώριση στον κατηγορούμενο της ελαφρυντικής περίστασης της ειλικρινούς μετάνοιας, απαιτείται αυτή να είναι εκούσια και έμπρακτη και συνεπώς δεν αρκεί μόνη η ρηματική μεταμέλεια κατά τη διάρκεια της ποινικής δίκης.

Ως καλή συμπεριφορά νοείται η θετική δραστηριότητα του υπαιτίου, εκδηλωθείσα με συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά, τα οποία αναδεικνύουν ότι πράγματι ο κατηγορούμενος μεταμελήθηκε αυτοβούλως και όχι ως συνέπεια φόβου ή καταναγκασμού.

     Περαιτέρω, κατά το άρθρο 84 παρ. 2 στοιχ. δ’ ΠΚ, για την αναγνώριση στον κατηγορούμενο της ελαφρυντικής περίστασης της ειλικρινούς μετάνοιας, δεν αρκεί μόνη η ρηματική μεταμέλεια κατά τη διάρκεια της ποινικής δίκης, αλλά απαιτείται να είναι αυτή εκούσια και έμπρακτη, συνοδευόμενη από πράξεις ή ενέργειες που να μαρτυρούν ότι ο υπαίτιος επιδίωξε να άρει ή να μειώσει τις (οικονομικές ή άλλες) συνέπειες της πράξης του (ΑΠ 842/1999), δηλαδή πρέπει να συνδυάζεται με συγκεκριμένα περιστατικά, τα οποία δείχνουν ότι ο κατηγορούμενος μεταμελήθηκε και για το λόγο αυτό επιζήτησε ειλικρινά και όχι προσχηματικά να άρει ή να μειώσει τις συνέπειες της αξιόποινης συμπεριφοράς του (ΑΠ 1728/2018, 914/2015).
Εξάλλου, κατά το άρθρο 84 παρ. 2 στοιχ. ε’ ΠΚ, ελαφρυντική περίσταση θεωρείται και το ότι ο υπαίτιος συμπεριφέρθηκε καλά για σχετικά μεγάλο διάστημα μετά την πράξη, ακόμα και κατά την κράτησή του. Για την αναγνώριση της ελαφρυντικής περίστασης απαιτείται απόδειξη θετικής ατομικής και κοινωνικής συμπεριφοράς του υπαιτίου, με κριτήριο τη στάση του μέσου συνετού και νομοταγούς πολίτη, για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την τέλεση της αξιόποινης πράξης, ως αποτέλεσμα πραγματικής επίγνωσης από αυτόν των συνεπειών της πράξης του και σταθερού εναρμονισμού του προς τις επιταγές της έννομης τάξης (ΑΠ 1555/2019, 1176/2017). Η δυνατότητα της κατάφασης των προϋποθέσεων του άρθρου 84 παρ. 2 στοιχ. ε’ ΠΚ ακόμα και κατά την κράτηση του καταδικασθέντος επιβάλλεται από τον ειδικοπροληπτικό σκοπό της ποινής κατά της ελευθερίας (ΑΠ 1818/2019, Αιτιολ. Έκθ. σχ. ΠΚ, υπό το άρθρο 84). Η παραδοχή δε της συνδρομής της ελαφρυντικής αυτής περιστάσεως του άρθρου 84 παρ. 2 ε’ του Π.Κ, αναμφιβόλως, τελεί υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι η συμπεριφορά του εντός του σωφρονιστικού καταστήματος είναι προδήλως διακριτή της συνήθους συμπεριφοράς του κρατούμενου και η οποία συνέχεται με την εξαιρετική και οπωσδήποτε βελτίωση της συμπεριφοράς του. Η καλή, δηλαδή, συμπεριφορά δεν εννοείται ως παθητικά καλή διαγωγή ή ως μη κακή ή μόνον ως απουσία παραβατικότητας. Περιλαμβάνει και τη θετική δραστηριότητα του υπαιτίου, η οποία εκδηλώνεται αυτοβούλως και όχι ως αποτέλεσμα φόβου ή καταναγκασμού και οπωσδήποτε να υπάρχει βελτίωση της συμπεριφοράς του (ΑΠ 193/2015).                                                                                                                                          Εν προκειμένω, ο κατηγορούμενος ομολόγησε μεν τις ως άνω πράξεις, για τις οποίες καταδικάστηκε, πλην όμως μετά την πλήρη αποκάλυψη της εγκληματικής του δράσης και την ύπαρξη ήδη συντριπτικών στοιχείων για την καταδίκη του. Το γεγονός δε ότι παραδέχθηκε το λάθος του και ζήτησε συγνώμη, ομολογώντας την τέλεση από τον ίδιο των πράξεων, που αναφέρονται στο κατηγορητήριο, δεν αρκεί για την αναγνώριση στο πρόσωπο του της πιο πάνω ελαφρυντικής περίστασης, αν δεν προκύπτει από συγκεκριμένα περιστατικά η ειλικρινής μεταμέλειά του, της οποίας επακόλουθο ήταν η απόφασή του να άρει ή να μειώσει τις συνέπειες της πράξης του. Ούτε αποδείχθηκε ότι ο κατηγορούμενος συνετέλεσε ουσιωδώς “για την αποκάλυψη του κυκλώματος διακίνησης ναρκωτικών στο οποίο με αφέλεια και επιπολαιότητα ενεπλάκη”, όπως ισχυρίσθηκε εγγράφως, με το σημείωμα που κατέθεσε στο Δικαστήριο, διά της συνηγόρου υπεράσπισής του, ώστε να εκτιμηθεί η συμπεριφορά του ως στοιχείο ειλικρινούς μεταμέλειας και επιδίωξης άρσης ή μείωσης των συνεπειών των ως άνω πράξεων, για τις οποίες κηρύχθηκε ένοχος”.

Απόφ. ΑΠ ……..