ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Τ.Ν.Π. ΣΟΛΩΝ
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Τ.Ν.Π. ΣΟΛΩΝ
Σιδηροδρομικό Ατύχημα σε Αφύλακτη Ισόπεδη Σιδηροδρομική Διάβαση χωρίς Κινητά Φράγματα
(Δημοσιεύεται στην ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ, τεύχος Δεκέμβριος 2022)
Σύγκρουση Επιβατικής Σιδηροδρομικής Αμαξοστοιχίας Ιntercity με ΙΧ Φορτηγό
Παράλειψη εγκατάστασης κινητών φραγμάτων και αντίστοιχων σηματοδοτών πριν από την ισόπεδη διάβαση
Θανάσιμος τραυματισμός του μηχανοδηγού της αμαξοστοιχίας και του οδηγού του ΙΧ. Φορτηγού
Συνυπαιτιότητα σε ποσοστό 20% του θανόντος οδηγού του Φορτηγού
Συνυπαιτιότητα σε ποσοστό 80% των εταιριών α) «ΟΣΕ ΑΕ» ως καθολικού διαδόχου της πρώην ανώνυμης εταιρίας «Εθνικός Διαχειριστής Σιδηροδρομικής Υποδομής – ΑΕ Ε.ΔΙ.ΣΥ.» και β) της ανώνυμης εταιρίας «ΤΡΑΙΝΟΣΕ ΑΕ»
Αναιρετική Διαδικασία (άρθ. 559 αριθ. 19 ΚΠολΔ)
Δεκτή η αναίρεση και ο πρόσθετος λόγος αυτής της ανώνυμης εταιρίας «ΤΡΑΙΝΟΣΕ ΑΕ»
Νομοθετικό Καθεστώς: α) Ο ΟΣΕ είναι ο αποκλειστικός διαχειριστής της σιδηροδρομικής υποδομής της Χώρας (άρθρο 1 παρ.2 ν. 2671/1998) όπως ίσχυε πριν την αντικατάσταση του με το άρθρ. 3 Ν. 3891/2010, β) Στο πλαίσιο της εναρμόνισης της ελληνικής σιδηροδρομικής νομοθεσίας με την αντίστοιχη κοινοτική ιδρύθηκαν στις 19/12/2005 ως θυγατρικές του ΟΣΕ, οι ανώνυμες εταιρίες “Εθνικός Διαχειριστής Σιδηροδρομικής Υποδομής ΑΕ Ε.ΔΙ.ΣΥ” η οποία το έτος 2010 συγχωνεύθηκε με τον ΟΣΕ με απορρόφηση και η αναιρεσείουσα εταιρία “ΤΡΑΙΝΟΣΕ – ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΚΑΙ ΦΟΡΤΙΟΥ ΑΝΩΝΥΜΗ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ” (άρθρ 5 παρ.1 και 4 ΠΔ 41/2005) < Εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με τις Οδηγίες 91/440/ΕΟΚ και 95/18/ΕΚ όπως τροποποιήθηκαν με τις οδηγίες 2001/12/ΕΚ και 2001/13/ΕΚ αντίστοιχα και της οδηγίας 2001/14/ΕΚ για την ανάπτυξη των Κοινοτικών σιδηροδρόμων, κλπ), άρθρ. 3 παρ.4 Ν. 3891/2010 και την κατάργησή του με το άρθ. 60 παρ.1 Ν. 4408/2016).
Με την προσβαλλόμενη απόφαση του το Εφετείο Λάρισας, επί της αγωγής των συγγενών του θανόντος μηχανοδηγού της αμαξοστοιχίας INTERCITY, δέχθηκε ότι συνυπαίτιοι του ένδικου σιδηροδρομικού ατυχήματος, είναι σε ποσοστό 20% ο θανών οδηγός του ΙΧΦορτηγού, ο οποίος επιχείρησε να διέλθει από την αφύλακτη σιδηροδρομική ισόπεδη διάβαση. Στην επέλευση όμως του ατυχήματος συνετέλεσε και το πταίσμα των οργάνων των δύο σιδηροδρομικών εταιριών, ήτοι α) της ανώνυμης εταιρίας «ΟΣΕ ΑΕ» (ως διαδόχου της πρώην ανώνυμης εταιρίας με το διακριτικό τίτλο «Ε.ΔΙ.ΣΥ ΑΕ» και β) της αναιρεσείουσας ανώνυμης εταιρίας «ΤΡΑΙΝΟΣΕ ΑΕ», οι οποίες ευθύνονται παράλληλα σε ποσοστό 80%. Ειδικότερα, ως προς τις συνθήκες του ατυχήματος το Εφετείο δέχθηκε ότι κατά το χρόνο του ατυχήματος η ένδικη ισόπεδη σιδηροδρομική διάβαση ήταν αφύλακτη χωρίς κινητά φράγματα, και η μόνη προειδοποίηση που υπήρχε για την ύπαρξη αφύλακτης διάβασης ήταν πριν από αυτή μία χιαστί λευκή πινακίδα δυσανάγνωστη, φθαρμένη και μη φωσφορίζουσα με την επιγραφή <προσοχή τραίνα>. Ενώ θα έπρεπε να είχαν τοποθετηθεί από τις εταιρείες «ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΑΕ» και «ΤΡΑΙΝΟΣΕ ΑΕ», οι προβλεπόμενες από τα άρθρα 6 παρ 1ε και 8 του ΚΟΚ ερυθροί φωτεινοί σηματοδότες και προειδοποιητικές πινακίδες επί σιδηροδρομικών διαβάσεων χωρίς κινητά φράγματα Κ-32, Ρ-2, Κ-33, 34, 35 και 36. Το ΙΧΦορτηγό ήταν φορτωμένο με βιομηχανική ντομάτα βάρους 330.000 κιλών, και επιχείρησε να διέλθει από την αφύλακτη ισόπεδη διάβαση. Παράλληλα η αμαξοστοιχία κινούμενη με ταχύτητα 130 χλμ/ω προσέγγιζε την αφύλακτη διάβαση. Ο μηχανοδηγός και ο εκτελών χρέη προισταμένου αντιλήφθηκαν την είσοδο του Φορτηγού στην ισόπεδη διάβαση. Ο μηχανοδηγός έκανε χρήση των ηχητικών σημάτων αλλά χωρίς αποτέλεσμα, και στη συνέχεια ενεργοποίησε ακραία πέδηση πλην όμως δεν κατέστη δυνατή η σύγκρουση της αμαξοστοιχίας, η οποία προσέκρουσε στο φορτηγό το οποίο διέλυσε σε δύο τμήματα που εκτινάχθηκαν εκατέρωθεν της σιδηροδρομικής γραμμής. Αποτέλεσμα της σύγκρουσης ήταν ο θανάσιμος τραυματισμός του μηχανοδηγού της αμαξοστοιχίας καθώς και του οδηγού του ΙΧφορτηγού. Η αποδεδειγμένη αυξημένη ταχύτητα του τραίνου δεν επέδρασε αιτιωδώς στην πρόκληση του ατυχήματος, αφού ο μηχανοδηγός μέχρι την τελευταία στιγμή χρησιμοποιούσε ηχητικά σήματα (κόρνες) για να αφυπνίσει τον οδηγό του φορτηγού.
Ειδικότερα, κατά την κρίση του Εφετείου οι δύο σιδηροδρομικές εταιρείες ευθύνονται παράλληλα για την αποζημίωση που αναλογεί στο ποσοστό ευθύνης τους 80% (926 ΑΚ). Η μεν πρώτη <Ε.ΔΙ.ΣΥ ΑΕ και ήδη ΟΣΕ ΑΕ> ως φορέας εκμεταλλευτής ήταν υπεύθυνη κατ΄ άρθρ. 10 παρ.5 Ν. 2696/1999 για τη μελέτη, εγκατάσταση και συντήρηση των κάθε είδους σηματοδοτών, ηχητικών συσκευών ή κινητών φραγμάτων στις ισόπεδες σιδηροδρομικές διαβάσεις. Και η δεύτερη <ΤΡΑΙΝΟΣΕ ΑΕ>, η οποία κατά παραχώρηση του φορέα εκμετάλλευσης είχε εξουσία στο σιδηροδρομικό δίκτυο προς εκτέλεση της σιδηροδρομικής μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων, ήταν παράλληλα υπεύθυνη για την λήψη κάθε μέτρου προς αποφυγή δημιουργίας κινδύνου ή ζημίας τρίτων προσώπων και ιδιοκτητών, κατά τη διάταξη του άρθρου 10 παρ. Ν. 2696/1999.
Έτσι, όμως που έκρινε το Εφετείο, ως προς την συνυπαιτιότητα της αναιρεσείουσας εταιρίας <ΤΡΑΙΝΟΣΕ ΑΕ> στην πρόκληση του ένδικου ατυχήματος, παραβίασε εκ πλαγίου τις ουσιαστικού δικαίου διατάξεις των άρθρων 914, 300 ΑΚ και των άρθρων 926 ΑΚ και 10 παρ.1 και 5 Ν. 2696/199 (ΚΟΚ), στις οποίες κατά τις παραδοχές της θεμελιώνεται η παράλληλη προς την εταιρία <Ε.ΔΙ.ΣΥ ΑΕ> συνυπαιτιότητα της αναιρεσείουσας, καθώς διέλαβε ασαφείς και ανεπαρκείς αιτιολογίες. Ειδικότερα, δεν διευκρινίζει η προσβαλλόμενη απόφαση εάν στην παραχώρηση αυτή περιλαμβανόταν και η αρμοδιότητα λήψης από την αναιρεσείουσα, παράλληλα με την παραχωρήσασα εταιρεία, των ανωτέρω μέτρων ασφαλείας της κυκλοφορίας επί των ισόπεδων σιδηροδρομικών διαβάσεων και να αιτιολογεί επαρκώς πως υφίσταται η παράλληλη υποχρέωση της αναιρεσείουσας για την εγκατάσταση στην επίδικη ισόπεδη σιδηροδρομική διάβαση κινητών φραγμάτων, σηματοδοτών, ηχητικών συσκευών και σήμανσης.
Δεκτός ο εκ του άρθρου 559 αριθ. 19 ΚΠολΔ λόγος αναίρεσης.
Αναιρείται η απόφαση.